ماشین حساب یا این که حسابگر یا رایِشگر وسیلهای برای انجام محاسبات عددی است . ماشین حسابهای متفاوت کاربردهای مختلفی دارا هستند . سادهترین آنها فقط محاسبات جمع , تفریق , ضرب و تقسیم را انجام می دهند . ماشین حساب های توسعه یافته تر می توانند گونه های توابع اصلی ریاضی را پیاده سازی نمایند . ماشین حساب های نوین در واقع تلفیقی از ماشین حساب و رایانه میباشند و تجهیزات گسترده تر و پر سرعت تری همچون ترسیم نمودار را در اختیار یوزرها قرار می دهند .
اولین ماشینهای آنالوگ در دوران باستان برای محاسبات نجومی استفاده می شدند که از آن جمله می توان به اسطرلاب 100 - 150 سال پیش از به دنیا آمدن مسیح اشاره کرد . در سال 1622 شخصی به نام ویلیام اوترد اولین خط کش محاسبه ( Slide Rule ) را ابتکار کرد . ویلهلم شیکارد در سال 1623 دستگاهی به نام ساعت محاسباتی را ساخت که میتوان آن را اولین ماشین حساب مکانیکی نامید . بیست سال بعد از آن هم پاسکال وسیله به نام «پاسکالین» را برای محاسبه مالیات در فرانسه تولیدکرد .
پاسکال برای بی نقص کردن فکرش پنجاه مثال مختلف از این ماشین را ساخت کرد . با ماشینی که در سال 1642 ساخت , میشد با موفقیت عددهای چند رقمی را با نیز جمع و تفریق کرد . دیدنی است بدانید که پاسکال , ماشین حساب را برای ساده و راحت تر کردن عمل ماموران مالیاتی که در آن زمان فعالیت پدرش نیز بود , ساخته بود .
در ماشین حساب پاسکال 6 چرخ دندانه دار نصب شده بود و هر چرخ ده دندانه داشت . هر دندانه نمایشگر یکی از ارقام صفر تا 9 بود . این چرخها طوری در جوار یکدیگر قرار گرفته بودند که دوران کامل یک چرخ , دوران چرخهای بعدی بهاندازه یک دندانه را باعث میشد . علاوه بر این , چرخها از راست به چپ به ترتیب نماینده مرتبههای یکان , دهگان , صدگان , . . . عدد بودند . سی سال بعداز پاسکال , یک ریاضی دان آلمانی به اسم لایبنیتز در تکمیل نوآوری پاسکال کوشید و ماشینی ساخت کرد که به کمک آن میشد اعمال ضرب و تقسیم را نیز انجام بخشید و حتی جذر گرفت . ابتکار لایبنیتز بسیاری از مشکلات فنی ماشین را برطرف کرد و مسیر را برای تکامل این ماشینها بازنمود . با این وجود , مسئله ماشینهای اکانت سالها به بوته فراموشی سپرده شد و تنها صاحبان صنایع برای ایجاد و رواج این ماشینها کوششهایی انجام دادند .
- ۹۶/۱۱/۰۹